Olimpijczyk Jan Kowalczyk

Muzeum Pamięci

#OlimpijczykJanKowalczyk

Złoty i srebrny medalista podczas XXII igrzysk olimpijskich – Moskwa 1980, zwycięzca 673 konkursów na hipodromach całego świata

Witamy na oficjalnej stronie Jana Kowalczyka!

Jan Kowalczyk (ur. 18 grudnia 1941 w Drogomyślu) – polski sportowiec, jeździec i trener, mistrz olimpijski z 1980, kontynuator polskiej szkoły jazdy; starszy chorąży sztabowy w stanie spoczynku Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Ważne daty:

Złoty Wawrzyn Artemora

0dni0godzin(y)0minut(y)0sekund(y)

Mistrzostwa Polski seniorów w skokach przez przeszkody w 2019 roku

Jakubowice 29.08 – 01.09.2019

Przeczytaj nasz najnowszy wpis:

Dziękujemy wszystkim odwiedzającym

Aktualności

Zobacz na FB

Jan Kowalczyk - Muzeum Pamięci

1 week ago

♥️😪Wspominając legendę jeździectwa, naszego zawodnika, mistrza Jana Kowalczyka publikujemy Państwu prawdopodobnie ostatni z Nim wywiad.
Rozmowę przeprowadziła nasza zawodniczka Agata Vollenhoven 27 listopada 2019 roku.

Zaczynał Pan swoją przygodę z jeździectwem w Państwowym Stadzie Ogierów nieopodal rodzinnego Drogomyśla. w pierwszych zawodach wziął Pan udział już jako nastolatek. Jaką drogę musiał przejść młody człowiek, aby zaistnieć jako jeździec? I jak przebiegał też cykl szkolenia jeźdźców w tamtym okresie? Jak z jeżdźca można było awansować na zawodnika?

Jako 8-letni chłopak wsiadałem pierwszy raz na konie sąsiadów, mój ojciec pracując w fabryce nie miał gospodarstwa. Po zakończeniu II wojny światowej pobliska stadnina w Ochabach stała się częścią Państwowego Stada Ogierów w Drogomyślu, tam zacząłem treningi sportowe. W 1953 roku Jan Parkasiewicz, koniuszy i mój pierwszy trener i wychowawca, zaoferował mi pracę w stadzie i jazdę na pierwszym koniu sportowym Famosie.
Tego samego roku wystartowałem już w barwach Ludowego Zespołu Sportowego w Ochabach, Książu, Mosznie, Bytomiu, Katowicach. Pierwsze zwycięstwo odniosłem w 1956 roku w Żywcu na koniu Dapczyk.
W 1957 roku zostałem skierowany na kurs jeździecki dla pracowników stad i stadnin do Państwowego Stada Ogierów w Sierakowie. Przez pół roku trenowałem tam na trzech koniach pod okiem najlepszych szkoleniowców - Jana Mossakowskiego i Wiktora Olędzkiego. Aby dobrze jeździć trzeba jeździć dużo, trzy konie to podstawa wysokiego sportu i regularne starty. Kiedyś jeździectwo wywodziło się od młodego wieku, opieki nad końmi. Od stopnia masztalerza stopniowo awansowało się na jeźdźca, potem zawodnika. Teraz jeźdźcy kupią prywatnie konia za granicą, pojeżdżą trochę i robią przerwę.

Pana osiągnięcia sportowe sięgają 1955 roku, wygrał Pan ponad 650 konkursów w swojej karierze, wywalczył Pan tytuł Mistrza Polski aż 17 razy. Reprezentował Pan Polskę na 3 Olimpiadach, IO w Moskwie w 1980 roku osiągając spektakularne zwycięstwo z Artemorem. Konie do tak wybitnych osiągnięć nie mogły być przypadkowe. Skąd pochodziły konie, na których miał Pan okazję startować?

Konie były nam przydzielane. Były one własnością państwowych stadnin albo PZJ-tu, nie były prywatne. Folbluty, na których jeździliśmy, pochodziły z Kozienic, ale mieliśmy też inne konie, np. z SK Rzeczna jak klacz Drobnica, z SK Walewice ogier Harlem, z SK Pruchna ogier Roncewal, czy mój ulubiony wałach małopolski Darlet. Artemor był angloarabem ze stadniny Janowa Podlaskiego.

W swojej karierze startował Pan na ponad 100 koniach. Konie do konkurencji skoków to dzisiaj najczęściej reprezentanci ras jak Holsztyńska, KWPN czy Zeigersheide. Duży nacisk kładzie się na rodowód po znanych ogierach. Preferowany wiek konia sportowego dzisiaj to między 8-12 rokiem. Obserwujemy zmianę w budowie koni skokowych na lżejszą, niż jeszcze dekadę temu.
Czym charakteryzowały się konie, na których Pan startował? Jakie były kryteria selekcji koni, które miały zostać sprawdzone w sporcie?

Wolałem jeździć na angloarabach i koniach półkrwi, niż na folblutach, one lepiej reagowały na ostrzejszą jazdę na parkurze. Wolałem lekko nerwowe i szybsze konie, lepiej mi się na nich jeździło.
Wiek konia nie miał większego znaczenia, jeżeli dobrze skakał. 18-letnim koniem wygrałem Mistrzostwa Polski, jeździłem na nim aż skończył 20 lat, ale i później chodził konkursy 110-120 cm pod dziećmi. Artemor miał 11 lat na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie. W Kolumbii wylosowałem do jazdy 18-letnią klacz. Startowaliśmy wtedy w nocy od 22:00 do 3:00 rano, bo w dzień panował 40-45 stopniowy upał. Niektórzy zaczynali starty na koniach 7-letnich. Karierę sportową konie kończyły w wieku 20 lat.
Zawodnicy z zagranicy jeździli na potężnych koniach, takich jak trakeny, my mieliśmy do dyspozycji drobniejsze konie rasy małopolskiej, angloaraby, ale wygrywaliśmy nimi zwrotnością i tempem.

Czy mógłby Pan przybliżyć, jaki system treningowy stosowany był w czasach Pana kariery zawodniczej? Jaka była intensywność i czas treningów? Jakimi ćwiczeniami wyrabiano zgranie u pary, poprawną pozycję jeźdźca i technikę u konia?

Trener przydzielał konie, na których mieliśmy jeździć. W każdym momencie mógł zdecydować o zamianie i tak się często zdarzało. Trener Mossakowski w Poznaniu widząc, że konie lepiej pode mną skaczą za chwilę dawał mi gorsze konie do naprawy.
Treningi skokowe mieliśmy co drugi dzień, raz w tygodniu w niedziele konie odpoczywały. Jeździliśmy każdego konia godzinę przed południem, a po południu były brane na spacer pod siodłem na kolejną godzinę. Często w tej jeździe terenowej skakaliśmy przeszkody crossowe.
Jeździłem też WKKW, więc regularne ćwiczenia ujeżdżeniowe na czworoboku były obowiązkowe. Jako młody jeździec miałem treningi bez strzemion. Na skokach w szeregu puszczało się wodze.
Mając konie prosto z wyścigów musieliśmy je na początku uspokajać, były bardzo nerwowe pod siodłem i uciekające. Pierwszymi zadaniami było przegalopowanie przez leżące drążki. Ustawialiśmy tym koniom później szeregi gimnastyczne na 6 metrów, przeszkody na skok-wyskok, aby je skrócić i wycofać. Po około dwóch latach dochodziliśmy z tymi końmi do poziomu 120 cm.

Skoki przez przeszkody są zdecydowanie najpopularniejszą dyscypliną jeździecką. Zawody skokowe odbywają się praktycznie we wszystkie weekendy roku, we wszystkich rejonach Polski. Zgłoszonych par na zawodach regionalnych i ogólnopolskich rzadko jest mniej niż 150-200. Jak wyglądały zawody za czasów Pana kariery?

Na zawody brało się dwa konie z trzech, na których się jeździło. Sekcja płaciła za nasze starty w zawodach w Polsce, za zagraniczne płacił Polski Związek Jeździecki. Wygrane pieniądze w zawodach międzynarodowych trafiały na początku w pełni do PZJ, potem dostawaliśmy 10% do podziału na drużynę, a następnie 20%.
Zawody otwarte zaczynaliśmy w maju w Bogusławicach lub w Książu, nie było dostępnych zawodów halowych. Hale do treningów gdzieniegdzie się zdarzały.
Konie woziło się pociągami, po wyładowaniu z wagonów trzeba było przejechać często 8-10 kilometrów na miejsce zawodów. Transport koni wtedy nieraz trwał 3-4 dni, pociąg często stawał na 12 godzin, a przez ten cały czas konie nie wychodziły z wagonów. Sezon startowy kończyliśmy w październiku.

Startował Pan w konkursach o wysokości 170 cm, dziś już niespotykanych. W zwycięskim przejeździe na Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie stacjonaty sięgały 190 cm.
Parkury przeszły znaczną metamofrozę: wysokość została ograniczona przez FEI do 160 cm.
W sezonie zimowym jeźdźcy zmagają się z innymi parkurami niż w sezonie otwartym. Jest to spowodowane często warunkami hali konkursowej - ciasne zakręty, trudniejsze najazdy, powtarzające się przeszkody przez limit miejsca. Jak Pan by porównał dzisiejsze parkury do tych, które spotykał Pan jako zawodnik?

Parkury nie różnią się jakoś znacznie, przeszkody są delikatniejsze. Na dawnych zawodach widywało się oksery 2 metry szerokie, prawdziwe "wagony", teraz już takich nie ma. Dla koni i zawodników to lepiej.
Kiedyś startowało się jedynie na trawie, na ogrodzonym kawałku padoku. Wkręcaliśmy hacele, ale i tak potrafiło być bardzo ślisko. Dzisiaj startuje się na piasku, to o wiele lepsze.
Dziś na zawodach startują dziewczyny, kiedyś nie było tylu amazonek na parkurach. W Polsce jeździła tylko Felicja Łukomska, a na zagranicznych zawodach widywało się jedynie Amerykanki.

Bywa Pan na zawodach jako gość honorowy. Jak ocenia Pan aktualny poziom jeźdzców w Polsce? Jak polskie jeździectwo wypada według Pana na aktualnej arenie międzynarodowej?

Nasi czołowi jeźdźcy, tacy jak Skrzyczyński i pozostali z rankingu PZJ jeżdżą dobrze, na krajowych parkurach wypadają w porządku. Jednak w Aachen czy Rotterdamie nie mają czego szukać i mierzyć się z poziomem światowym. Na zachodzie standard treningów i wyszkolenia jest już na dużo wyższym poziomie. U nas brak trenerów, kadry jest największym problemem. Nie ma ujednolicoego schematu szkolenia jak dawniej. Nie ma już przedwojennych rotmistrzów, trenerów z prawdziwego zdarzenia, jak Mossakowski czy Olędzki. Oni dawali nam prawdziwą szkołę jeździecką, jeździliśmy, kiedy brakowało nam chęci i w każdych warunkach pogodowych. Do dużego sukcesu potrzebna jest rutyna, dobry trener i 3 albo 4 konie do jazdy. Dziś nawet rodzice zabierają się za prowadzenie treningów swoim dzieciom, tylko do wysokich konkursów nie dojdą tak trenując.

Jak Pan ocenia polskie konie biorące udział w dzisiejszych imprezach skokowych?

Dziś konie są o wiele lepsze niż kiedyś, są też bardzo dobrze ujeżdżone. Wydaje mi się, że są za często skakane, widać że te same konie są co tydzień na zawodach. Jednak naszych polskich koni nie można zobaczyć na największych międzynarodowych imprezach, o czymś to świadczy. Konie wciąż mamy świetne, ale zawodzi szkolenie jeźdźców.

Prosiłabym Pana jeszcze na zakończenie o opinię na temat sprzętu jeździeckiego. W ostatnich latach widzimy wiele marek jeździeckich prześcigających się w innowacji siodeł, podkładek, ogłowi, popręgów, ochraniaczy, wędzideł. Czy widzi Pan zasadność niektórych nowoczesnych wynalazków jeździeckich? Czy jednak, według Pana, powrót do prostoty byłby jednak wskazany?

Najczęściej jeździło się na zwykłym wędzidle, czasami na hackamore. Klacz Drobnicę jeździłem na cygance, na innym wędzidle była nie do zatrzymania. Pojawiło się teraz wiele udogodnień i patentów, nasz sprzęt mieliśmy bardzo prymitywny w porównaniu z dzisiejszym. Zwykłe bandaże zamiast ochraniaczy, jedno siodło na kilka koni. Świat idzie do przodu, niemożliwe by było, żeby jeździectwo stało w miejscu. Niektóre patenty to dobre pomysły, ale nie mogą wyręczać jeźdźca w pracy.

Jakie jest Pana zdanie na temat naturalnych metod treningu koni, zyskujących ostatnio na popularności?

Nie stosowaliśmy takich metod, nie było to popularne. Konie trafiały mi się różne, niektóre z ciężkim charakterem i narowami. Na każdego trzeba było znaleźć sposób na współpracę i posłuszeństwo. Nie chodzi tu o stosowanie siły, z koniem się nie wygra, to za silne zwierzę. ... Czytaj więcejCzytaj mniej

Zdjęcie

Zobacz na FB